Aanpak Gevaarlijke stoffen (2024)

Stap 1: Kies voor het thema ‘gevaarlijke stoffen’ wanneer je werkt met producten die deze stoffen bevatten.

Bij veel bedrijven wordt gewerkt met producten die gevaarlijke stoffen bevatten. Het is belangrijk dat dit op een verantwoorde wijze gebeurt. De Verbetercheck Gevaarlijke stoffen van 5xbeter helpt je daarbij. Om inzicht te krijgen of je bedrijf op een verantwoorde wijze omgaat met producten die gevaarlijke stoffen bevatten, kun je gebruik maken van de zelfinspectietool van de Nederlandse Arbeidsinspectie. In deze tool worden de stappen aangegeven waarbij de Verbetercheck van 5xbeter gebruikt kan worden.

Stap 2: Inventariseer en registreer producten die gevaarlijke stoffen bevatten

Inventariseer alle producten met gevaarlijke stoffen die bij jou op de werkvloer worden gebruikt. Je doet dit door de actuele Veiligheidsinformatiebladen (VIB’s), ofwel Safety Data Sheets (SDS), te verzamelen van de producten met gevaarlijke stoffen waar je mee werkt. Actueel betekent dat de VIB’s niet ouder zijn dan vijf jaar. De registratie van producten kan met de Verbetercheck Gevaarlijke stoffen van 5xbeter. Hiermee kan een register worden opgezet dat voldoet aan de eisen van de Nederlandse Arbeidsinspectie.

Stap 3: Doe de check en beoordeel de blootstelling

De blootstelling van medewerkers aan gevaarlijke stoffen moet onder de geldende grenswaarden liggen. Hier wordt aan voldaan als met een product gewerkt wordt volgens één van de veilige werkwijzen die 5xbeter heeft opgenomen in de Verbetercheck. Als er geen veilige werkwijze voor het product beschikbaar is, moet het bedrijf deze zelf vaststellen door na te gaan of aan de geldende grenswaarden wordt voldaan. Dit kan door een schatting met behulp van een rekenmodel. Ook kan de blootstelling worden bepaald door middel van metingen. Metingen moeten voldoen aan eisen zoals onder andere beschreven in de NEN 689 “Blootstelling op de werkplek – Meting van de inhalatieblootstelling aan chemische stoffen – Strategie om te voldoen aan arbeidshygiënische blootstellingsgrenswaarden”.

Stap 4: Signaleer waar maatregelen nodig zijn voor veilig en gezond werken met gevaarlijke stoffen.

Voor kankerverwekkende en mutagene stoffen geldt dat deze zo mogelijk vervangen moeten worden door veiligere producten. Als dit niet mogelijk is, geldt dat gestreefd moet worden naar de laagst mogelijke blootstelling die technisch uitvoerbaar is.

Er zijn twee groepen kankerverwekkende en mutagene stoffen; de regels voor ‘zo laag als technisch uitvoerbaar’ verschillen per groep.

Groep 1: CM-stoffen met een grenswaarde die is vastgesteld op basis van het drempelwaarde-effect. Je vindt deze stoffen in lijst B1 van bijlage XIII van de arbeidsomstandighedenregeling. Bij deze stoffen is het voldoende als je ervoor zorgt dat de blootstelling onder de grenswaarde blijft.

Groep 2: CM-stoffen met een grenswaarde die is vastgesteld volgens de risicobenadering. Je vindt deze stoffen in lijst B2 van bijlage XIII van de Arbeidsomstandighedenregeling. Bij deze stoffen blijft er altijd risico voor de gezondheid, zelfs als de blootstelling onder de grenswaarde ligt. Daarom moet je alle technische uitvoerbare maatregelen nemen.

Deze benadering geldt ook voor de CM-stoffen die nog geen wettelijke grenswaarde hebben en waarvoor je zelf de grenswaarde hebt vastgesteld volgens de risicobenadering.

De lijst B1 en B2 is te vinden in de bijlage XIII behorend bij artikel 4.19, eerste lid op https://wetten.overheid.nl/BWBR0008587/2020-01-17/#BijlageXIII

Stap 5: Verbeter de werkwijzen op de werkvloer en borg deze in je organisatie.

Onder borging wordt verstaan dat maatregelen die zijn genomen ook daadwerkelijk in stand blijven.

Medewerkers moeten voorlichting krijgen over de risico’s van het werken met de producten met gevaarlijke stoffen en over de beschermingsmaatregelen die ze moeten nemen. In het bedrijf moet toezicht zijn of de maatregelen worden toegepast. De BHV moet op de hoogte zijn van maatregelen als er een incident is. Tenslotte is het van belang medewerkers een preventief medisch onderzoek aan te bieden (specifiek voor het bedrijf). Overleg hierover met je arbodienst.